CUMHURİYET BAYRAMI
29 EKİM
29 EKİM
Kurtuluş savaşı döneminde Ankara’da kurulan hükümet ve meclis Cumhuriyet
rejimine inanmış fakat henüz ortamın bu duruma müsait olmaması nedeniyle
cumhuriyeti ilan etmemiştir. Kurtuluş savaşı ardından sıra cumhuriyeti ilan
etmeye gelmişti. Atatürk yeni devletin şeklinin cumhuriyet olması gerektiğine inanıyordu.
Hatta Erzurum ve Sivas Kongrelerinin kararlarıyla Büyük Millet
Meclisi’nin programları tamamen demokrasiye dayanmaktaydı. Saltanatın
kaldırılması ve padişahın yurttan ayrılması ortamı daha müsait hale getirmişti.
Artık Cumhuriyetin resmen ilan edilmesi zamanı gelmişti.
Atatürk,
28 Ekim 1923 akşamı birkaç arkadaşını Çankaya’daki köşküne davet ederek
yemek sırasında arkadaşlarına:
- Yarın, cumhuriyeti ilan edeceğiz, dedi.Misafirler hiç şaşırmadılar.
Zaten böyle bir hareketi bekliyorlardı.Atatürk, Teşkilat-ı Esasi’ye (
Anayasa’ya ) konmak üzere şu öneriyi hazırladı:
“ Türkiye Devletinin şekli cumhuriyettir. Türkiye Devleti Büyük Millet
Meclisi
Tarafından idare olunur.”
Böylelikle yeni devlet şeklinin cumhuriyet olacağına kesin olarak kara verildi.
29
Ekim 1923 akşam saat: 18.45’te TBMM oturumu açıldı. Atatürk’ün önceden
hazırlattığı Anayasa maddesinin görüşülmesine geçildi. Görüşmeler sonunda öneri
kabul edildi. Milletvekilleri ayağa kalkarak üç kez “Yaşasın Cumhuriyet !” diye
bağırdılar.
29
Ekim 1923 Pazartesi günü saat: 20.30’da Cumhuriyet ilan edildi.
Cumhuriyetin ilanından sonra yapılan
seçimlerde ilk cumhurbaşkanlığına M.Kemal Atatürk seçildi.
Cumhurbaşkanlığına
seçilen Atatürk kürsüye gelerek bir konuşma yaptı. Heyecanlı ve kararlı
konuşmasını şu sözlerle noktaladı:
— Türkiye Cumhuriyeti,
cihanda işgal ettiği mevkie layık olduğu eserleriyle ispat edecektir. Türkiye Cumhuriyeti,
mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır.
Türkiye,
Cumhuriyet'in ilanından sonra, Atatürk inkılâbı ile hızla kalkınma
sürecine girmiş ve bugün de aynı hızla ilerlemesine ve gelişmesine devam
eden, böylece kendisine layık bir yer edinen güçlü bir devlet ve bayındır bir
ülke durumuna gelmiştir.
Türk milleti, her zaman tarihteki büyüklüğüne ulaşacak karakterde ve
yapıdadır. Yükselmeye azimli ve kararlıdır.
Nüfusu azalmış, her türlü hastalık ve geri kalmışlıkla
boğuşan Türk milleti artık kendi silahını kendi makinesini kendi teknolojisini
üretir konuma gelmiştir.
Vaktiyle iğne yapmaya muhtaç bu millet, bugün kendi savaş
uçaklarını yapacak, gemilerini inşa edecek hale gelmiş, diğer ağır sanayinde
gelişmiştir. Bunun yanında eğitim, öğretim, kılık kıyafet hukuk ve daha pek çok
alanda yaptığı inkılâplarla çağdaş bir görünüm kazanmıştır.
Türk Milleti 79 yıl önce düşmanlarına karşı sergilediği
birlik ve beraberliğini bu günde iç ve dış düşmanlarına karşı
gösterecektir. Doğu ve Güneydoğu illerimizde, Türkiye Cumhuriyetini bölmek için
çalışan bir avuç eşkıya, er geç Türk Milletinin demir yumruğunu başında
hissedecek ve Ermeni uşakları Türk Milletinin çelikten bağrına çarparak parça
Parça olacaktır.
Türkiye Cumhuriyeti bugün, 81 yıl önce gurbete
bıraktığı Orta Asya Türk dünyasını bağrına basacak, kucaklayacak güç ve kuvvete
ulaşmıştır. Dünya Türk'ün adaletine ve himayesine muhtaçtır. Bekle dünya
geliyoruz.
CUMHURİYET
Biziz bu memleketin
Kanı, kemiği, eti.
29 Ekim'de,
Kurduk Cumhuriyeti.
29 Ekim'de,
Yeni bir ay parladı.
İşte bu parlak ayın,
Cumhuriyettir adı.
Cumhuriyet yolların
En iyisi, en düzü
Atatürk'ün zekâsı,
Ak etti yüzümüzü.
Yirmi dokuz ekim'de,
Bütün ışıklar yansın.
Caddeler baştanbaşa
Bayraklarla donansın.
Şerefimiz var, yurdun
Toprağında, taşında.
Dinç Cumhuriyetimiz,
Altmış iki yaşında.
El ele tutuşalım,
Hiç değişmez bu niyet.
Yaşasın Türk milleti,
Yaşasın cumhuriyet.
Halil Soyuer
Biziz bu memleketin
Kanı, kemiği, eti.
29 Ekim'de,
Kurduk Cumhuriyeti.
29 Ekim'de,
Yeni bir ay parladı.
İşte bu parlak ayın,
Cumhuriyettir adı.
Cumhuriyet yolların
En iyisi, en düzü
Atatürk'ün zekâsı,
Ak etti yüzümüzü.
Yirmi dokuz ekim'de,
Bütün ışıklar yansın.
Caddeler baştanbaşa
Bayraklarla donansın.
Şerefimiz var, yurdun
Toprağında, taşında.
Dinç Cumhuriyetimiz,
Altmış iki yaşında.
El ele tutuşalım,
Hiç değişmez bu niyet.
Yaşasın Türk milleti,
Yaşasın cumhuriyet.
Halil Soyuer
CUMHURİYET
Yıl 1923,
Bir savaş sona
ermiş,
Kurtulmuş millet,
fakat
Yapılacak iş daha
güç
İşte büyük Atatürk,
Buna çare aradı,
Önce kovdu düşmanı;
Ve kurtardı vatanı.
Sonra 29 Ekim günü,
Kurdu cumhuriyeti,
Sıra ile devrimler
Sevindirdi milleti.
Bugün 50.yılı
Kutlarken
neşeliyiz,
Nice 50 yıllara
Hızla koşuyoruz biz
SERHAN
29 EKİM
Cumhuriyet bayramı,
Geldi bize ne mutlu!
Bayraklar la donattık,
Güzel okulumuzu.
Sokaklarda evlerde,
Al bayrak dalgalanır,
Onun o al rengini,
Bütün bir dünya tanır.
Yirmi dokuz ekim'i,
Karşılarız neşeyle,
Çünkü bugünle erdik,
Büyük cumhuriyete.
Yürüyün arkadaşlar,
Hep ileri koşalım,
Bugün bayramımız var,
Gelin bayramlaşalım.
Ali PÜSKÜLLÜOĞLU